فقط تصویری کوچک، روی یک جلد نازک قهوه ای از جنس کاغذ بازیافت شده یا شبیه آن؛ چطور ممکن است یک مجله درباره ی سینما باشد، در بابِ تصویر باشد و هیچ تصویری در آن نباشد؟
فصلنامه ترافیک، شماره 1 (+)
یکی از روزهای دهه ی هشتاد میلادی بود. در کافه ی هتل هیلتون روتردام، دو دوست مشغول گپ زدن بودند. هر دو نفر ،کم و بیش هم سن وسال، اگر چه از دو «زبان» مختلف می آمدند اما زبان مشترکی داشتند: عشق به سینما (سینه فیلی) و عشق به نوشتن درباره ی سینما. فرانسوی، رویای تاسیس یک مجله در سر داشت و آمریکایی، سراپا گوش بود. فرانسوی، در کشور خودش نام و آوازه ای داشت. او در اواسط دهه ی هفتاد در راس کایه دو سینما قرار گرفته بود و آن را از پسْ لرزه های می 68 خارج کرده بود، در اسباب کشی اش به روزنامه لیبراسیون، توانسته بود با تئوریزه کردن مفهوم «تصویر» در سینمای در حال تغییر و تلویزیون، روح تازه ای در نقد نویسی فرانسه بدمد. زمستان 1991، رویای فرانسوی تعبیر شد و اولین شماره ی فصلنامه ای بدون تصویر درباب سینما در فرانسه چاپ شد که فقط ظاهرش متفاوت نبود. از دومین شماره تا به امروز، دوستِ آمریکایی همچنان در آن مجله می نویسد. دوستِ فرانسوی یک سال بعد از تعبیر رویا، از دنیا رفت و تصویری که از او در ذهن نقد نویسی امروز باقی مانده در حد و اندازه ی نوشته های او نیست.
بالا: سرژ دَنه (+)، پایین: جاناتان رزنبام (+)
جاناتان رزنبام در نامه اش به فصلنامه ی ترافیک در سال 2000*، از آن روز به یاد ماندنی در هتل هیلتون روتردام یاد می کند. او اهمیت سرژ دنه را مثل اهمیت بازِن در دهه ی شصت می داند و از همه مهمتر، از ناشناخته ماندن سرژ دنه در دنیای انگلیسی زبان با تاسف یاد می کند. رزنبام در این تمجید تنها نیست، ژیل دُلوز، فیلسوف نامدار، که سینما و تصویر از دغدغه های نظری اش بود، بعد از انتشار اولین کتاب سرژ دنه، در نامه ای به او می نویسد: « شما از پیدا کردن ارتباط سینما با تفکر دست نکشیده اید و کارکردی شاعرانه و اِستِتیک به نقد فیلم داده اید (در حالیکه خیلی از معاصران ما خیال کرده اند که برای حفظ جدیت سینما باید به زبان و فرمالیسمی زبان شناسانه متوسل شد) »**.
(+)
حالا ترافیک بیست ساله شده است و در گروه نویسندگان آن، غیر از فرانسوی ها، انگلیسی زبان هایی مثل کنت جونز و آدرین مارتین هم هستند و البته یک ایرانیِ ساکن پاریس: یوسف اسحاق پور (+) که برخی از کتابهایش در ایران ترجمه شده است (+، +، +). این روز ها در مرکز فرهنگی پمپیدو در پاریس، برای این بیستمین سالگرد انتشار میراثِ سرژ دنه که با بیستمین سالمرگ او مصادف است، مراسمی برپاست. بیست فیلم به انتخاب و معرفی نویسندگان ترافیک، در این بزرگداشت، نمایش داده می شود. آن دوستِ آمریکایی، فیلم هوش مصنوعی اسپیلبرگ را نمایش می دهد.
* رُزنبام این نامه را در کتاب « خداحافظ سینما، سلام سینه فیلی» آورده است:
Rosenbaum, Jonathan (2010). Daney in English: A letter to Trafic. in Goodbye cinema, hello cinephilia. Chicago: The University of Chicago Press. p. 292-303
البته در همان کتاب، رزنبام به این سایت (*) اشاره می کند که تلاش دارد تا ترجمه ی انگلیسی نوشته های سرژ دنی را معرفی کند.
** این نامه در مقدمه کتاب سینه ژورنال، که در برگیرنده ی نوشته های 1981 تا 1986 سرژ دنی است، آمده است:
Daney, Serge (1986). Ciné journal 1981-1986. Paris: Cahiers du cinéma. p. 7
ممنون از اين نوشته جالب!
در ضمن يك سئوال .شده تا حالا وب سايتي رو ببينيد كه طراحي هنري شو خيلي پسنديده باشيد؟ اگر ممكنه يكي دو نمونه ايراني و غير ايراني نام ببرين .
اگر نظر تون رو بگين خيلي ممنو ن ميشم.
البته منظورم وب هاي اشخاصه .مثل هنرمندا ن و غيره.نمونه اش وب سايت اقاي بهمن قبادي در اينجا كه من پسنديدم.
http://mijfilms.com/bahman-ghobadi/
ممنون از لطف و همراهی ات سیمای عزیز، معمولا زیباترین وب سایت ها را باید در میان اهالی هنر جستجو کرد، چند لینکی که همه مربوط به سایت های عکاسی هستند را پایین می گذارم. البته شهرزاد، دوست هنرمندی که اینجا کامنت گذاشته هم ممکن است به خاطر فعالیت هنری اش، به سایت های خوبی برخورده باشد که می شود از او هم سوال کرد.
http://www.mitchellkphotos.com
http://www.gavingough.com
http://www.brentstirton.com
http://www.larajade.co.uk
موفق باشی
شمایل این فصلنامه بسیار نظر مرا بخود جلب کرده
ممنون از این معرفی ممنون از مطالب خواندنی تان!
ممنون از تو شهرزاد عزیز به خاطر ترجمه های خوب و نقاشی های رشک برانگیزت!
ممنو ن مسعود عزيز .دانستن نظرات شهرزاد خانم هم باعث افتخاره .كه اميدوارم ايشون هم چند مورد به من معرفي كنند .
درود
سپاسگذارم از لطفتان .
ممنون که نظر من رو هم جویا شدید،
در مورد پرسش سیما ی عزیز، من چند لینک براتون می گذارم که به نظر من طراحی سایت شون بسیار با محتوای هنری شون هماهنگ هست ( البته سلیقه ایست دیگر..)
http://www.winsornewton.com/index.aspx?PageID=1
http://cinema-francais.blogspot.com/
http://mescouleursdutemps.blogspot.com/
http://web.ncf.ca/ek867/2009_02_01-15_archives.html
http://www.herfeh-honarmand.com/global/index/section/guest/module/home/lang/fa
شهرزاد عزيز .خيلي خيلي متشكرم .مخصوصا معرفي سايت ايراني حرفه هنرمند كه بعنوان يك سايت ايراني خيلي با سليقه طراحي شده بود .براي شما و مسعود عزيز ارزوي موفقيت دارم و از وقتي كه براي پاسخگويي گذاشتيد سپاسگزارم.
تبریک مجازی برای جایزه گلدن گلاب “جدایی نادر از سیمین ”
به امید تکرار هایی خوشایند از این دست.
ممنون منای عزیز از اینکه در این لحظه های شاد به یاد من بودی، واقعا خوشحال کننده بود.
شما پا به پای این فیلم بودید و توی هر اتفاق و مناسبتی با نوشته ها و ترجمه های خوبتون ما رو هم در جریان می ذاشتین برای همین دوست داشتم اولین نفری باشم که تو حرفه معمار بهتون تبریک میگه.
در پوست خود نگنجیدن رو امروز با تمام ذرات بدنم احساس کردم 🙂
کاش ما هم به این دست مجله های معتبر و با سابقه بالا برسیم!
منم گرفتن اين جايزه رو تبريك ميگم.نمي دونيد بي اختيار چقدر اشك شوق ريختم !! حتي الان كه براي چندمين بار گرفتن جايزه رو مي بيبنم!!
مهندس جان منم تبریک میگم و منتظر مطلبی که در این مورد می نویسی هستم 🙂
به منا: این واقعا نظر لطف توئه.
به سیما: بله آن شب همه از شنیدن نام ایران ذوق زده شدیم.
به ادریس: 🙂