دیوید گوردون گرین


حکایت راه‌ها: مروری بر «پرنس آوالانچ» 2

PrinceAvalanche-mmansouri-1

 

 

درباره‌ی فیلم پرنس آوالانچ ساخته‌ی دیوید گوردون گرین، برای نهمین شماره‌ی فیلمخانه نوشته بودم. از لینک زیر می‌توانید آن‌را در قالب فایل پی.دی.اف دریافت کنید:

PrinceAvalanche-mmansouri

 


دیوید گوردون گرین؛ بخش سوم: پرنس آوالانچ / فیلمخانه‌ی 9 6

 

پرنس آوالانچ، دیوید گوردون گرین (2013)

… تا این فیلم، دیوید گوردون گرین سینماگری بوده است با دو چهره؛ هم‌چون ژانوس که خدای دروازه‌ها و گذرهاست. مسیرها و سفرها پیش از این هم نقشی تعیین‌کننده در اغلب فیلم‌های او داشته‌اند، اما «راه» هیچ‌گاه این‌چنین به کانون فیلم‌های او در نیامده بود. یک چهره‌ی گرین رو به ترنس مالیک دارد. 24 ساله که بود اولین فیلم بلند اما کوچکش را ساخت تا همان اولین قدمش مساوی شود با جهشی بلند. جرج واشینگتن (2000) خیلی‌ها را یاد سینمایی از مالیک انداخت که طعمِ گومو از هارمونی◦ کورین می‌داد. مالیک که همواره سینماگر محبوبِ گرین بوده، تهیه‌ی فیلمی به کارگردانی او را تقبل کرد: جریان زیرینِ آب (2004). به‌این ترتیب، با احتساب همه‌ی دخترانِ واقعی (2003)، فیلم دوم، می‌توان از تریولوژی گرین سخن گفت: نمایشِ شهرهای کوچکِ جنوبِ آمریکا، ایستگاه‌های متروکه‌ی قطار، قبرستان ماشین‌ها، مکان‌های رهاشده در تصرف خزه‌ها و علف‌ها، و انسان‌هایی در حاشیه با فقدان‌ها و دردهای ناگفتنی. گاه این سه فیلم را همان‌قدر «جنوبی» می‌دانند که داستان‌های ویلیام فاکنر و فلاری اُکانر را. چهره‌ی دوم گرین اما، رو به راهی یکسره متفاوت دارد. کارگردان محبوب دیگرش کسی‌ست که بیشتر به ساخت فیلم‌های کمدی و سریال‌های تلویزیونی شهره است: جود آپاتو. او بود که پنجمین فیلم بلند گرین را تولید کرد. پاین‌اپل اکسپرس (2008) کمدی-اکشنی بود که فصل متفاوتِ فیلمسازیِ گرین را آغاز کرد. با عالی‌جناب (2011)، «راه» در قالب افسانه‌ی شهسواران و جادوگران و هیولاها در آثار گرین برجسته شد و پرستار بچه (2011) همانند پاین‌اپل اکسپرس، اما این‌بار در قالب کمدیِ نوجوان‌ها، راه‌ها و پرسه‌ها و تعقیب‌وگریزها را به دلِ شهر کشاند…

بخشی از پرنس آوالانچ؛ حکایت راه‌ها / مسعود منصوری / فصلنامه‌ی فیلمخانه شماره‌ی 9


دیوید گوردون گرین؛ بخش دوم: همه‌ی دختران واقعی 2

 

همه‌ی دختران واقعی، دیوید گوردون گرین (2003)

همه‌ی دختران واقعی (2003) دومین فیلم بلند دیوید گوردون گرین است. کم‌وبیش در ادامه‌ی راهِ جرج واشینگتن (2000). در همان اتمسفر: شهری کوچک و تک‌افتاده در جنوب آمریکا، ویرانه‌ها، خرابه‌ها، طبیعت بکر (کوه‌ها و رودها)، برخاستن خورشید و نشستن‌اش. این‌بار گروه جوان‌ها به‌جای دسته‌ی کودکان فیلمِ قبل. پُل یکی از این جوان‌هاست. دوست‌پسرِ سابقِ نیمی از دختران شهر است. حالا رابطه‌ای را با نوئل شروع کرده؛ خواهرِ دوست صمیمی‌اش، خواهرِ تیپ. آن‌چه بالقوه دست‌مایه‌ی یک ملودرامِ آشناست و سطحی، به جایی ورای آن پا می‌گذارد. و هنر گرین این است.

همه‌ی دختران واقعی یک ایده‌ی اصلی را در جزء‌جزءاش می‌کاود: رستگاری. دوگانه‌ها حول آن شکل می‌گیرند: از کار افتادن/به‌‎کار افتادن؛ به‌یاد آوردن/به‌فراموشی سپردن؛ عذاب کشیدن/خلاصی یافتن. پیانویی از کار افتاده که مادر پُل در اوقات فراغتش آن‌را تعمیر می‌کند (صحنه‌ی رستگاری‌بخش: پل برای برادر کوچکِ نوئل پیانو می‌زند). پل ماشین‌های خراب را دوباره به‌کار می‌اندازد (صحنه‌ی رهایی‌بخش: میدان مسابقه‌ی اتومبیل‌رانی). پل و تیپ، گذشته‌ی معذبِ مشترک‌شان با دختران را به‌یاد می‌آورند (کلید خلاصی: تیپ، پدر شدن‌اش را می‌پذیرد. پل به‌فراموشی سپردن را می‌آموزد). نوئل در نوجوانی پهلویش را دریده تا با دردش، از خطای‌اش احساس خلاصی کند (صحنه‌ی متقارن: پل شیشه را با مشت می‌شکند). جرات کردن و تن به آب سپردن (= رستگاری؟). این را پل، آخر فیلم از سگش می‌خواهد.


دیوید گوردون گرین؛ بخش اول: جرج واشینگتن 4

دیوید گوردون گرین از جوان‌های سینمای آمریکاست. از جنوب می‌آید: هم‌نسل جف نیکولز و یک نسل بعد از ریچارد لینکلیتر. کارنامه‌ی فیلمسازی گرین پر از فیلم‌های جوربه‌جور است. این تنوع آدم را می‌گیرد. سینماگرانی از جنس گرین مدام درحال ور رفتن با ژانرها و سبک‌ها و قصه‌های مختلف‌اند. کنجکاوی نزد آنان دیگر نه یک حس، که یک نیروی شهوانیِ افسارگسیخته است. می‌خواهم این‌جا در قالب مجموعه یادداشت‌های کوتاهِ کوتاه، به چند فیلم از او اشاره کنم.

 

 

جرج واشینگتن (2000) اولین کار بلند گرین است. فیلم چنان نیرویی دارد که به‌سختی می‌توان این اولین بودن را باور کرد. چند نوجوان (اغلب سیاه‌پوست) در یک شهرِ روبه‌زوالِ جنوبی. پرسه در روزهای تابستانی. و ناگهان تراژدی: یک قتل ناخواسته. فیلم صاحب کیمیایی‌ست که قادر است مرگ را به زندگی بدل کند، دل‌زدگی و روزمرگی را به رویا، و چند روزِ یک نوجوان را به برشی از یک ملت. فرمول این کیمیا، هفت سال بعد به‌دست گاس ون سنت رسید و در پارانوئید پارک (2007) متبلور شد.