صد سال گالیمار – حرفه، معمار

گالیمار، یک سده نشر (منبع تصویر)

آخرین روزهای سال 2011 میلادی در حال سپری شدن است، سالی که برای جامعه ی فرانسوی زبان، دو سالگرد مهم فرهنگی را با خود داشت: شصت سالگی مجله ی «کایه دو سینما» و صد سالگی انتشارات «گالیمار». درباره ی افسانه ی «کایه» در فرصت و جا(ها)ی دیگر کمی مفصل تر خواهم نوشت، اینجا برای صحبت از «گالیمار» با این نقل قول از کتابخانه ی ملی پاریس شروع می کنم: « ژید، کلودِل، آراگون، برِتون، مالرو، جویس، فاکنر، سنت اکزوپری، میشو، سارتر، کِنو، یونسکو، پینتر، کامو، یورسنار، دوراس، کرواک، مودیانو، لو کلِزیو، کوندرا، تورنیه … می شود بدون هیچ زحمتی تنها با خواندن فهرست کتابهای انتشارات گالیمار، تاریخ ادبیات و ایده های قرن بیستم را نوشت » (BnF). حالا اگر 35 جایزه ی گنکور، 36 نوبل ادبیات و 10 پولیتزر (Les Echos) را هم به آثار چاپ شده توسط این انتشارات اضافه کنید، دیگر اغراق نیست اگر برای «گالیمار» جایی در ارتفاعات نشر دنیا در نظر بگیریم.

وقتی گاستون گالیمار به آندره ژید و همکارانش پیوست، هنوز این مرکز نشر، N.R.F یا Nouvelle Revue Française (نشریه ی نو فرانسه) نام داشت که در زمان انتشارش در سال 1909 قرار بود مجله ای برای ادبیات باشد و باز قبل از پیوستن گالیمار، این انتشارات جوان، بزرگترین اشتباه دورانش را به تعبیر ژید، مرتکب شده بود: درخواست مارسل پروستِ هنوز کم نام و نشان را برای چاپ اولین قسمت «در جستجوی زمان از دست رفته» رد کرده بود. اشتباهی که به سرعت جبران شد و گالیمار برای چاپ کارهای پروست، حتا در شرایط بحرانی جنگ جهانی اول، تمام توان مالی این شرکت نوپا را به کار گرفت. شخصیتِ گاستون گالیمار آنقدر برای پروست دوست داشتنی بود که لحن نامه های این دو به سرعت از لحن نامه های رسمیِ ناشر-نویسنده فراتر رفت و «جناب آقایِ» جای خودش را به «گاستون عزیز» و «مارسل عزیز» داد.

شاید اصلا به ارث گذاشتن همین سنت احترام به نویسنده و ادبیات بود که گالیمارها را به اینجا رساند. حالا این روزها در بزرگترین کتابخانه های فرانکوفون دنیا، صدمین سالگرد تاسیس انتشارات «گالیمار» گرامی داشته می شود، نامی که دیگر بدون آن تصور ادبیات قرن بیستم دشوار است.

پانوشت:

پاراگراف دوم را با نگاه به کتاب «نامه های مارسل پروست و گاستون گالیمار» نوشته ام، کتابی که برای علاقمندان پروست،خواندنی خواهد بود:

Fouché, Pascal (1989). Correspondance, Marcel Proust, Gaston Gallimard. Paris, Gallimard