الف، شماره 5 4

اَلن بَدیو (+)

اَلن بَدیو از مهمترین فیلسوفان زنده است که سینما، فقط یکی از موضوعات کارِ فکری اوست. حاصل بیش از نیم قرن نوشتن او درباره ی سینما (از1957 تا 2010)، در کتابی به نام «سینما» گردآوری و چاپ شده است. شاید بهترین تعریف از رویکرد او به هنرهفتم را در مقدمه ی همین کتاب، نوشته ی آنتوان دوبِک بتوان خواند :« او درباره ی سینما به مثابه “آفریننده ی حقیقتِ جهان معاصر” ایده پردازی می کند، درباره ی فیلم همچون “شکل حساسی از حقیقت جهان”. فیلم ها می اندیشند و این به عهده ی فیلسوف است که آنها را ببیند و این اندیشه را به نگارش درآورد». بَدیو دانشجویی بیست ساله بود که اولین نوشته اش در باره ی سینما با عنوان «فرهنگ سینمایی»، چاپ شد. در فرانسه ی دهه ی پنجاه، سینماتک پاریس میعادگاه طیفِ متنوعی بود از جوانانی پرشور: از یک طرف کایه ای هایی مثل ریوِت، تروفو، گدار و در طرف دیگر، فلسفه دوستانی مثل دُلوز، رانسیِر، ژنت و البته اَلن بدیو. او از آن روزها تاکنون، در مجله های مختلف از سینما سخن گفته است و بویژه کوشیده است تا تحلیلی تاریخی و انتقادی از سینمای فرانسه ارائه دهد. به مناسبت انتشار کتاب «سینما»، مجله ی کایه دو سینما در ژانویه ی 2011، به گفتگو با اَلن بَدیو نشست که ترجمه ی آن را با اندکی اختصار، با عنوان سینما : آفریننده ی حقیقت جهان معاصر،در شماره 5 دوماهنامه ی «الف» پیش رو دارید. غیر از توضیحاتی که به نظرم مفید آمد، در ترجمه ی واژه های کلیدی این فیلسوف هم کوشیده ام به قدر کافی در پانوشت توضیح دهم، که در این کار مدیون راهنمایی ها و پیشنهادهای دوست بزرگوارم، صالح نجفی بوده ام.